Een bekende fout is om de verticale as niet bij 0 te laten beginnen. Hiermee worden verschillen uitvergroot of juist verkleind. In bovenstaand voorbeeld gaat de NOS de mist in. De vuurwerkverkoop lijkt in 2012 tot nul gedaald, totdat je de verticale as bekijkt. Hoe ernstig de verkoopdip was blijft onduidelijk.
Ook Fox News overdrijft een klein percentueel verschil door de y-as niet bij nul te laten beginnen. Opzet of onwetendheid?
Ook Fox News overdrijft een klein percentueel verschil door de y-as niet bij nul te laten beginnen. Opzet of onwetendheid?
Toch zijn er soms goede redenen om van deze stelregel af te wijken. Steven Hayward van de rechtse Amerikaanse website Powerline bekritiseerde in 2015 een grafiek met de gemiddelde wereld temperatuur omdat de verticale as volgens gezaghebbende auteurs niet bij nul hoort te beginnen. Als je dat advies volgt, en de verticale as laat doorlopen tot 110 graden Fahrenheit (43 °C), is de lijn vrijwel vlak — 'niets om je druk over te maken':
Maar een lijngrafiek is bedoeld om veranderingen in beeld te brengen; door bij 0 °F te beginnen en de as zo ver door te laten lopen, is die verandering niet zichtbaar. Aangezien juist kleine temperatuurverschillen essentieel zijn bij dit onderwerp, is het belangrijk om die kleine verschillen zichtbaar te maken. Uiteindelijk gaat het hier om het principe dat de visualisatie recht doet aan de data. Wat niet wegneemt, dat een as die niet bij nul begint wel reden is tot argwaan.
Bloomberg plaatste, ter illustratie van de misleiding, een grafiek waarin ze het jaartal op de y-as uitzetten tegen het jaartal op de x-as:
Reacties