Gedragsverandering met plaatjes

Onlangs won ik een starthubs challenge voor Stedin. Maar er was een verrassing: er was nog een winnaar. Stedin vroeg of ik wilde samenwerken met Bart Wagenaar van Drover. Ik kende hem niet, maar het klonk als een mooi avontuur.

De strekking van de opdracht: een cursus ontwikkelen om datamanagement onder de aandacht te brengen. En dan geen standaard e-learning, maar een “innovatieve en creatieve manier om onze collega’s het belang te laten inzien van goed datamanagement".

Inzicht door visualiseren

Tijdens mijn pitch maakte ik met draden en dozen een soort web om verschillende data stromen tastbaar te maken. Mijn voorstel was om een simpele versie van het 3D data landschap van Stedin levensgroot in een ruimte na te bouwen en dat als basis te gebruiken voor de cursus. Zo kan je een complex en technisch onderwerp tastbaar maken en inzicht geven aan betrokkenen: hoe lopen die processen precies? En aan de hand daarvan, wat is hun rol in dat proces? Ze vonden het een tof idee, maar tijdens de pitch bleek ook dat ze nog een stap verder wilden: gedragsverandering. En laat nu Bart Wagenaar gespecialiseerd zijn in gedragsverandering in organisaties.

Op zoek naar de vlieg

Tijdens onze eerste kennismaking legde Bart uit dat gedragsverandering vaak niet lukt omdat de aanname is dat inzicht ontbreekt. Dus dan wordt er een cursus gegeven om inzicht te geven, maar dat inzicht was er eigenlijk al. En ook als er wel nieuwe inzichten worden opgedaan, leidt dat vaak niet tot gedragsverandering. Hij vergeleek het met een vlieg in de wc pot. Dat is effectiever in het schoonhouden van de wc-bril dan een cursus hygiëne. Wij moesten dus op zoek naar de vlieg. 

Inmiddels zijn we drie maanden verder en is een nauwe samenwerking ontstaan tussen Stedin, Bart en mijzelf. Afgelopen maanden hebben Bart en ik, samen met Stedin, een handboek ontwikkeld met “de norm”: In de ideale situatie, hoe zou datamanagement er dan uit zien? Wie zijn erbij betrokken en wat zijn de verschillende verantwoordelijkheden? Wat moet er georganiseerd zijn om dit allemaal goed te laten lopen. We doen dit aan de hand van een landkaart met dataprocessen, winkels, poppetjes, fabrieken, boerderijen, bewegwijzering. Kortom, een metafoor om de elementen in dit proces uit te leggen.

De pilot

Vorige week was de kick-off van de pilot waarin we het handboek testen bij twee kleine groepen. Na een korte animatie ter introductie gingen ze actief aan de slag met het handboek: wat betekent die norm in de praktijk? 

Het handboek is goed ontvangen en de komende weken zullen we merken of het ook echt landt. Tot nu toe was het een intensief, leerzaam maar vooral ook erg leuk traject. Maar er zit nog meer in de pijplijn. Nu eerst de pilot evalueren en dan verder met de volgende stappen.

Altijd mooi om het resultaat op papier te zien

Vouwen van het handboek in de trein naar Stedin